حریم و تحریم
حریم و تحریم
تحریم پشت تحریم، اتخاذی که دولت امریکا برای به گِل نشاندن کشتی ایران در پیش گرفته است. قصه ی ایران و تحریم، فریادی بی منطق حاکی از شاخ و شانه کشی امریکا، گل سر سبد دنیای غرب، است که ظاهراً تمامی هم ندارد. درآغازکار، بریتانیا رسم تحریم علیه ایران را باب کرد؛ تحریمی که در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله ی واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صورت گرفت. رژیم پهلوی در سال 1357 سقوط کرد و جمهوری اسلامی ایران به پیروزی رسید. دنیای غرب که دست نشاندگان خود را در ایران از دست داده بود به هر ریسمانی چنگ میزد تا آب رفته را به جوی برگرداند؛ تلاشی که بی نتیجه ماند و جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه حاضر به باج دادن نبود تا آن جایی که رهبر انقلاب اسلامی صراحتاً امریکا را شیطان بزرگ خطاب کرد. امریکا که از توان نفتی و مواد اولیه ی ایران خبر داشت و استقلال آن را زنگ خطری برای خود میدید با بهانه تراشی ها و تصویرسازی های متعدّدی ایران را مورد تهاجم قرار میداد. نخستین تحریم امریکا علیه ایران پس از رویداد گروگان گیری دیپلمات های امریکایی در سفارت امریکا در سال 1979 انجام گرفت؛ به دنبال این جریان امریکا متقابلاً 12 میلیارد دلار از دارایی های دولت ایران را مصادره کرد. پس از آزادی گروگان ها توسط دولت ایران، این مصادره پایان نیافت و دارایی های ایران تا به امروز مورد ضبط واقع شده است که البته در مذاکرات اخیر باراک اوباما، رئیس جمهور فعلی امریکا، اعلام داشته که ایالات متحده قصد بازگرداندن این مبلغ را به صورت اقساط به ایران دارد. دو سال پس از پیروزی انقلاب جمهوری اسلامی ایران جنگ تحمیلی با عراق آغازشد. در جریان جنگ، امریکا تحریم های فروش اسلحه علیه ایران را وضع کرد؛ جنگی که کشورهای متعددّی از جمله امریکا در زیر بیرق عراق به این کشور یاری میرساندند و در طرف دیگر ایران یکه و تنها بود. با این وجود ایران توانست در برابر تهاجم این بیگانگان بایستد و هشت سال با آنها مبارزه کرد. در سال 1987 به دنبال اتهام «حمایت از تروریسم» امریکا علیه ایران، رونالد ریگان تحریم های کاملتری را اتخاذ کرد. در سال 1995 نیز بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت امریکا، به وضع تحریم های دیگری اقدام کرد که طبق آن شرک تهای نفتی امریکا از سرمایه گذاری در طرح های نفت و گاز ایران منع شده بودند. در سال 2007 شرکت های مایکروسافت و یاهو ایران را از لیست کشورهایی که خدمات وب دریافت می کردند خارج نمودند. امریکا که مواضع دفاعی ایران را در برابر تحریم نسبتاً مستحکم میدید، برآن شد تا تحریم های خود را علیه ایران به اوج برساند و از آنجایی که امریکا با جبر خود، نظر چپاول گران دست آموزش را با خود همراه میکند، نزاع بین ایران و دست آموزان امریکا بالا گرفت. به دنبال شدت گرفتن اختلافات بین ایران و کشورهای عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه ی اروپا دو قطع نامه ی تحریمی علیه ایران وضع شد. همچنین پس از اعلام اتهام امریکا مبنی بر این که بانک ملت، ملی و صادرات ایران حامی مالی نهادهای تروریستی هستند، بانک جهانی از دادن خدمات به این بانک های ایرانی خودداری کرد. به گفته ی مقامات دولت امریکا تحریم های اعمال شده علیه ایران سخت ترین و فلج کننده ترین تحریم ها در طول تاریخ دنیا است؛ تحریماتی که هر چند کار کشور ما را برای بقا و ماندن در حوزه ی رقابت خیلی سخت تر کرده است؛ اما نتوانسته ایران را از پای درآورد. ایران کشوری جهان سومی و در حال توسعه است که فعالیت خود در زمینه ی توسعه و فناوری را از همان روزهای اول انقلاب آغاز کرده است. از آن جایی که انقلاب اسلامی تنها یک انقلاب سیاسی نبود، تغییراتی در ساختار اجتماعی جامعه نیز شکل گرفت که تحول صنعتی یکی از آن موارد است. تحریم هایی که امریکا ضد دولت ایران برپا ساخت، خود تلنگری برای گام برداشتن ایران در عرصه ی استقلال ملی بود. امریکا که می خواست با این کار خود ایران را به چالش بکشاند، ناخواسته خود بساط پیشرفت در تکنولوژی و استقلال صنعتی را برای ایران فراهم آورد. فعالیت های ایران برای مبارزه با تحریم ها به سمت ملی شدن و بومی شدن پیش رفت که باعث شد امروزه ایران پیرامون تکنولوژی پیشرفت های چشمگیر و قابل ملاحظه ای داشته باشد. ملت ایران آموخته است که ازتحریم ها در جهت خودکفایی استفاده کند و از این رو به دستاوردهای بزرگی رسیده است که در زمره ی آنان میتوان به این موارد اشاره کرد:
- ایران در میان هشت کشور برتر هسته ای جهان.
- قدرت تولید مستقل موشک هایی با برد بیش از 2000 کیلومتر و از این رو قرار گرفتن در ردیف کشورهای دارای این قدرت در جهان (شهاب 3، قادر، سجّیل و...).
- هشتمین کشور در تولید علوم پیشرفته ی نانو در جهان و اولین کشور در جهان اسلام.
- رتبه ی نخست سرعت رشد علم و تکنولوژی در جهان با 10 برابر سرعت متوسط رشد علمی در دنیا.
- رتبه ی دوم جهانی در کسب سلول های بنیادین.
- هفتمین قدرت برتر دریایی جهان با توان طراحی و ساخت کشتی های اقیانوس پیما.
- سومین کشور با توان طراحی و ساخت انواع سد در جهان.
- قرارگیری ایران در ردیف پنج قدرت سایبری دنیا.
- قرار گرفت جمهوری اسلامی ایران با تولید رویانا، اولین گوسفند شبیه سازی شده، در بین پنج کشور دارای توان شبیه سازی.
- رتبه ی نهم در تولید بیوداروها.
- دومین کشور دارای فناوری تولید پهبادهای رادار گریز در جهان.
- هشتمین کشور فضایی دنیا.
- قرارگیری در ردیف ده کشور تولید کننده زیر دریایی در جهان.
موارد ذکر شده بخشی از دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم ها است. این دستاوردها پیرو منویات مقام معظم رهبری است که فرمودند : «همین تحریمی که حالا گفته می شود تشدید کردند یا رو به تشدید دائمی است، خب، از اول وجود داشته. ما علاوه بر این، جنگ هم داشتیم؛ در عین حال ما بحمد الله این پیشرفت ها را پیدا کردیم. تحریم ها فرصت است، قدر این فرصت را بدانید.»
نوشته شده در تابستان 1393نشریه خانواده اردیبهشت، شیراز/فارس
امید شجاعیان
sahar